Đền Gióng Sóc Sơn không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng mà còn là biểu tượng bất diệt của tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của dân tộc Việt Nam. Nằm giữa khung cảnh núi non hùng vĩ, ngôi đền gắn liền với truyền thuyết về Thánh Gióng – vị anh hùng đã cưỡi ngựa sắt, nhổ tre đánh giặc Ân, bảo vệ bờ cõi nước nhà. Hãy cùng Top Hà Nội AZ tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Giới thiệu về Đền Gióng Sóc Sơn
Đền Gióng Sóc Sơn tọa lạc trên núi Vệ Linh (hay còn gọi là núi Sóc), thuộc thôn Phù Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Cách trung tâm thành phố khoảng 30km, nơi đây không chỉ thuận tiện cho du khách di chuyển mà còn là điểm đến lý tưởng, thu hút nhiều người ghé thăm.
Đền Gióng Sóc Sơn gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng – vị anh hùng đã đánh đuổi giặc Ân, mang lại sự yên bình cho đất nước. Trong tín ngưỡng dân gian, Thánh Gióng được tôn vinh là một trong “Tứ bất tử”, biểu tượng của tinh thần bất khuất và lòng dũng cảm của người Việt.
Khu di tích lịch sử này được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng, ban đầu chỉ có một miếu nhỏ thờ Phù Đổng Thiên Vương và chùa Non Nước. Đến thời vua Lê Đại Hành, trong một lần dẫn quân chống giặc Tống, vua đã ghé thăm miếu và làm lễ cầu xin sự phù hộ của Thánh Gióng.
Sau chiến thắng vang dội, để tỏ lòng biết ơn, vua Lê đã cho xây dựng lại miếu thờ Phù Đổng Thiên Vương uy nghi và trang nghiêm hơn. Ngày nay, Đền Gióng Sóc Sơn đã trải qua nhiều lần tu sửa và mở rộng, bao gồm các công trình như Đền Trình, Đền Mẫu, Chùa Đại Bi, Chùa Non Nước, Đền Thượng, cùng với Hòn đá Trồng, Tượng đài Thánh Gióng và các bia đá khắc ghi công lao.
Di chuyển đến Đền Gióng Sóc Sơn như thế nào?
Để di chuyển đến Đền Thánh Gióng Sóc Sơn, du khách có thể lựa chọn giữa rất nhiều phương tiện như:
Di chuyển bằng xe bus
Đường đi đến Đền Gióng Sóc Sơn khá dễ dàng, nhưng có nhiều đoạn dốc, nên nếu bạn chưa vững tay lái, việc chọn phương tiện công cộng sẽ là lựa chọn lý tưởng. Tuy nhiên, điểm dừng của xe buýt cách lối vào Đền Gióng Sóc Sơn Hà Nội khá xa, vì vậy bạn có thể đi xe ôm hoặc đi bộ. Nếu đi bộ, bạn có thể sẽ mất nhiều sức lực và khó lòng khám phá hết khu di tích.
Bạn có thể chọn tuyến Bus 15 (Gia Lâm – Phố Nỉ), và dừng ở điểm có biển chỉ dẫn vào Đền Gióng Sóc Sơn nằm trên Quốc lộ 3. Từ đó, bạn sẽ cần di chuyển thêm khoảng 3km nữa để vào khu di tích. Để tiết kiệm thời gian và sức lực, bạn có thể bắt taxi hoặc xe ôm cho quãng đường này. Khi vào khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn, bạn sẽ còn phải đi bộ và leo núi nhiều, nên hãy nhớ chuẩn bị sức khỏe thật tốt để tận hưởng trọn vẹn chuyến tham quan.
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân (xe máy hoặc ô tô)
Có 2 tuyến đường để bạn di chuyển từ Hà Nội tới Đền Gióng Sóc Sơn là:
- Hướng đi qua cầu Nhật Tân: Bạn di chuyển qua cầu Nhật Tân, không rẽ khi đến đoạn ra Quốc lộ 5 mà tiếp tục đi thẳng. Khi gặp Quốc lộ 18, bạn rẽ vào đó, đi một đoạn rồi rẽ trái vào Quốc lộ 3. Chạy thêm một chút nữa, bạn sẽ thấy biển chỉ dẫn đường đến Đền Gióng Sóc Sơn Hà Nội.
- Hướng đi qua cầu Thăng Long: Di chuyển theo hướng cầu Thăng Long – Nội Bài, đến ngã giao cắt với Quốc lộ 18, bạn rẽ vào vòng ra phía sau lưng sân bay Nội Bài và tiếp tục đi thẳng theo đường 131. Khi gặp Quốc lộ 3, rẽ trái và đi thêm một đoạn ngắn nữa là đến Đền Gióng Sóc Sơn.
Nếu bạn di chuyển bằng xe máy, nhớ lắp gương chiếu hậu và mang đầy đủ giấy tờ. Đặc biệt, lưu ý đi chậm vì khu vực Quốc lộ 18 thường có CSGT kiểm tra, giúp chuyến đi thăm Đền Gióng Sóc Sơn của bạn an toàn và thuận lợi.
Thời điểm thích hợp nhất để đến Đền Gióng Sóc Sơn
Thời tiết ở Sóc Sơn luôn mát mẻ, trong lành và dễ chịu, khiến Đền Gióng Sóc Sơn Hà Nội trở thành điểm đến lý tưởng quanh năm. Khi đến đây, du khách sẽ được hòa mình vào bầu không khí yên bình, tận hưởng không gian tâm linh giúp tâm hồn thư thái sau những ngày làm việc căng thẳng.
Tuy nhiên, để khám phá trọn vẹn và trải nghiệm những điều thú vị nhất, bạn nên đến vào dịp lễ hội Đền Gióng Sóc Sơn, diễn ra từ mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm đông đảo du khách lựa chọn ghé thăm, tham gia vào không khí lễ hội đầu năm nhộn nhịp và linh thiêng.
Lễ hội kéo dài trong 3 ngày với nhiều nghi thức truyền thống. Đặc biệt, vào đêm mùng 5, các làng trong khu vực sẽ dâng lễ vật để mời thần Gióng về, chuẩn bị chu đáo cho lễ Dục Vọng – một nghi thức cầu mong sự ấm no, hạnh phúc cho dân làng.
Ngày chính hội tại Đền Gióng Sóc Sơn diễn ra với lễ dâng hoa tre và nghi thức chém tướng giặc. Hoa tre được làm từ những thanh tre vót nhọn, nhuộm màu rực rỡ, và khi dâng lên, hoa tre sẽ được tung ra để du khách nhặt lấy cầu may cho năm mới. Nghi lễ chém tướng giặc tái hiện cảnh Thánh Gióng dùng tre ngà quật chết Thạch Linh – tướng cầm đầu giặc Ân.
Ngày mùng 7, ngày chính hội, được cho là ngày Thánh Gióng bay về trời, khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn trở nên sôi động hơn bao giờ hết với những trò chơi dân gian thú vị, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách.
Khám phá Đền Gióng Sóc Sơn có gì?
Đền Hạ – Đền Trình
Đền Hạ – Đền Trình là điểm dừng chân đầu tiên trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn Hà Nội. Đây là nơi thờ các vị thần trong truyền thuyết, gắn liền với câu chuyện Thánh Gióng. Ngôi đền nằm ngay bên trái cổng khu di tích, nổi bật với cây đa cổ thụ to lớn tỏa bóng mát cùng hồ nước xanh biếc tạo nên không gian thanh tịnh. Trước sân đền, những linh vật bằng đá được đặt chầu về phía đền, tạo nên vẻ uy nghiêm và linh thiêng, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của Đền Gióng Sóc Sơn.
Chùa Đại Bi
Sau khi tham quan Đền Hạ, du khách chỉ cần đi theo con đường lát gạch nem đỏ sẽ thấy Chùa Đại Bi, một điểm dừng chân linh thiêng trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn. Ngôi chùa này thờ các vị sư cao tuổi, những người đã chọn ở lại tu hành nơi đây vì yêu thích khung cảnh yên bình, trong lành và hoang vắng.
Chùa Đại Bi tuy nhỏ, nhưng kiến trúc rất độc đáo với cửa phủ sơn đỏ, mái vòm uốn cong đẹp mắt. Bên trong, những câu hoành phi và câu đối sơn thếp vàng làm tăng thêm vẻ uy nghiêm, lộng lẫy, tạo nên không gian trang trọng và linh thiêng, đậm chất văn hóa tâm linh của Đền Gióng Sóc Sơn.
Đền Mẫu
Đối diện Chùa Đại Bi là Đền Mẫu, nơi thờ mẹ của Thánh Gióng trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn. Mặc dù diện tích ngôi đền khá nhỏ, nhưng kiến trúc được chạm trổ vô cùng tinh xảo. Trước cổng đền, nổi bật dòng chữ “Phù Đổng danh truyền Thiên Thượng Mẫu” được khắc một cách tỉ mỉ và công phu.
Bên trong khuôn viên đền có Giếng Mẫu với màu nước xanh mát quanh năm, tượng trưng cho sự hiền từ, nhân hậu và khoan dung của người mẹ. Tuy nhiên, do nhiều du khách thả tiền lẻ xuống giếng, làm ảnh hưởng đến nước trong giếng, ban quản lý khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn đã phải che miệng giếng lại để hạn chế tình trạng này.
Đền Thượng
Từ Đền Mẫu, du khách chỉ cần đi thêm một đoạn nữa sẽ đến Đền Thượng, nơi thờ Thánh Gióng – Phù Đổng Thiên Vương, một trong Tứ bất tử của văn hóa dân gian Việt Nam. Trên con đường dẫn đến Đền Thượng, bạn sẽ bắt gặp những tượng đá nhỏ, rặng thông già và những cây cổ thụ đứng trang nghiêm, tạo nên khung cảnh tôn nghiêm, trang trọng. Trước Đền Thượng có một cặp ngựa gỗ tượng trưng cho ngựa sắt mà Thánh Gióng đã cưỡi để đánh đuổi giặc Ân.
Bên trong Đền Thượng có nhà Đại Bái và Hậu Cung, được trang trí bằng nhiều câu đối, đôi hạc và lọng vàng, tạo nên vẻ uy nghi và linh thiêng. Bức tượng Thánh Gióng đặt trong Hậu Cung được làm từ gỗ trầm hương, chạm khắc tinh xảo với khuôn mặt phương phi.
Cạnh tượng Thánh Gióng là sáu vị công thần, biểu tượng cho những người đã phò tá ngài trong cuộc chiến chống giặc xâm lược. So với các ngôi đền khác trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn, Đền Thượng có diện tích lớn hơn và được thiết kế với kiến trúc phức tạp hơn, làm tăng thêm vẻ uy nghiêm của di tích.
Nhà Bia
Nhà Bia là một điểm khám phá thú vị khi bạn đến khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn. Tại đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều bia đá, khác hẳn với những bia ở các chùa đình Việt Nam. Những bia này được xây dựng từ đá phiến, đảm bảo sự vững chắc và tồn tại hàng trăm năm.
Phần thân bia được gắn liền với phần đỉnh hình chóp nón, nhìn xa tựa như chiếc mũ sắt mà Thánh Gióng đã đội trong quá khứ. Nhà Bia không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, mà còn mang đến cho du khách cảm nhận sâu sắc về văn hóa và tín ngưỡng tại Đền Gióng Sóc Sơn.
Tượng Đài Thánh Gióng
Nằm trên đỉnh núi Đá Chồng, Tượng Đài Thánh Gióng có kích thước khổng lồ với chiều cao 11,07m, độ vươn ra 16m và trọng lượng lên tới 85 tấn. Từ xa, du khách có thể dễ dàng nhận thấy hình ảnh tượng đài hiên ngang, sừng sững như chính Thánh Gióng trên đường đánh giặc.
Tượng đài bắt đầu được xây dựng vào năm 2008 và hoàn thành vào năm 2010, trở thành một trong những công trình tiêu biểu chào mừng đại lễ quan trọng 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Được đúc bằng đồng nguyên chất, bức tượng không chỉ nổi bật về kích thước mà còn thể hiện sự trang trọng và linh thiêng. Để chiêm ngưỡng trọn vẹn sự to lớn và uy nghi của tượng đài, du khách chỉ cần đi theo con đường mòn lên đỉnh núi trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn.
Chùa Non Nước
Chùa Non Nước, với tên chữ là Sóc Thiên Vương Thiền Tự, tọa lạc ở độ cao 110m so với chân núi, mang đến không gian yên tĩnh và thoáng đãng, gần gũi với thiên nhiên. Trong lòng chùa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tượng Phật Tổ Như Lai được đúc bằng đồng nguyên khối, nặng 30 tấn và cao hơn 8m, thể hiện sự trang nghiêm và linh thiêng. Chùa Non Nước không chỉ là một địa điểm tâm linh quan trọng trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn, mà còn là nơi mang lại cảm giác bình yên, giúp du khách tìm về những giá trị tinh thần trong cuộc sống.
Học viện Phật giáo Việt Nam
Tuy Học viện Phật giáo Việt Nam không nằm trong khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn nhưng nếu bạn vẫn còn sức khỏe và muốn khám phá thêm thì chỉ cần di chuyển xuống núi là sẽ đến ngay nơi này. Nơi đây là một khu vực rất lớn có quảng trường, giảng đường, tượng đài, bảo tàng,… dành cho các Tăng Ni.
Một số lưu ý cho du khách khi lần đầu đến Đền Gióng Sóc Sơn
Nếu bạn di chuyển bằng phương tiện cá nhân đến khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn, hãy tuân thủ luật giao thông, di chuyển chậm và cẩn thận vì đường GL31 khá hẹp và nhiều đồi núi. Đừng quên mang theo đầy đủ giấy tờ và gương chiếu hậu của xe.
Nếu bạn muốn leo bộ lên Tượng đài Thánh Gióng, hãy chuẩn bị đồ đạc gọn nhẹ, ăn mặc dễ di chuyển và lịch sự, nên chọn giày thể thao thoải mái và mang theo nước uống. Trong những ngày trời nắng, nhớ mang theo một chiếc mũ để che nắng.
Bạn cũng có thể đem theo một ít đồ ăn nhẹ để picnic cùng bạn bè, vì khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn Hà Nội có không gian thoáng mát và yên bình, rất dễ chịu. Tuy nhiên, sau khi vui chơi, hãy đảm bảo dọn dẹp sạch sẽ trước khi rời đi để khu di tích luôn được đẹp và sạch cho những du khách tiếp theo.
Dưới đây là một số quán ăn xung quanh khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn
Nhà hàng Tiệc Cưới Sò Huyết
- Địa chỉ: Thôn Phù Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Nhà hàng phục vụ đa dạng món ăn từ hải sản và đặc sản miền Bắc. Không gian rộng rãi, sang trọng, thích hợp cho tiệc cưới và các bữa tiệc lớn.
Quán Bánh Mì Phượng
- Địa chỉ: Đường Phú Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Nổi tiếng với bánh mì và các món ăn nhanh. Quán có phong cách phục vụ nhanh nhẹn, tiện lợi cho những ai muốn ăn nhanh trước khi tham quan.
Nhà hàng Quán Cà Phê Đồi Ngọc
- Địa chỉ: Ngã tư Đồi Ngọc, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Không gian thoáng đãng, thích hợp để thư giãn. Nhà hàng phục vụ các món ăn và đồ uống đa dạng, với những món ăn dân dã ngon miệng.
Quán ăn Gia Đình
- Địa chỉ: Đường Quốc lộ 3, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Quán phục vụ các món ăn gia đình, từ cơm, canh đến các món mặn. Không gian ấm cúng và thân thiện, rất thích hợp cho các bữa ăn cùng gia đình và bạn bè.
Quán Gà Đồi
- Địa chỉ: Thôn Đường, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Đặc sản gà đồi Sóc Sơn với nhiều món chế biến từ gà tươi ngon. Quán nổi tiếng với các món như gà luộc, gà nướng và gà xào.
Quán Bún Đậu Mắm Tôm
- Địa chỉ: Đường Bắc Sơn, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Quán chuyên về bún đậu mắm tôm, một món ăn đặc trưng miền Bắc. Đến đây, bạn có thể thưởng thức bún đậu kèm với các món ăn phụ ngon miệng.
Chè Bà Thao
- Địa chỉ: Khu vực gần Đền Gióng, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
- Mô tả: Quán chè nổi tiếng với nhiều loại chè đa dạng, từ chè đậu xanh, chè bắp đến chè thập cẩm. Đây là địa điểm lý tưởng để thưởng thức món chè ngọt mát sau khi tham quan.
Khu di tích Đền Gióng Sóc Sơn không chỉ là nơi thờ phụng linh thiêng gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng, mà còn là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá lịch sử, văn hóa và thiên nhiên. Đến đây, du khách không chỉ được tìm hiểu về nét đẹp tâm linh và truyền thống dân tộc mà còn được trải nghiệm không gian yên bình, thoáng đãng và thưởng thức ẩm thực đặc trưng của vùng Sóc Sơn. Đây chắc chắn sẽ là điểm đến ý nghĩa, mang lại những khoảnh khắc thư giãn và gắn kết với cội nguồn dân tộc.
