Chùa Quán Sứ một trong những ngôi chùa cổ kính nổi tiếng và nổi tiếng nhất tại Hà Nội, là điểm đến tâm linh quan trọng đối với người dân thủ đô và du khách thu phương. Được xây dựng vào thế kỷ 15, chùa Quán Sứ không chỉ nổi bật với kiến trúc động, hài hòa giữa truyền thống và phong cách Phật giáo Việt Nam, mà còn là trung tâm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Hãy cùng Top Hà Nội AZ tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Giới thiệu về ngôi chùa Quán Sứ Hà Nội
Tọa lạc ngay giữa lòng thủ đô Hà Nội, chùa Quán Sứ là một biểu tượng tâm linh và văn hóa lâu đời, nổi tiếng với vẻ đẹp kiến trúc cổ kính và lịch sử phong phú. Địa chỉ của chùa là số 73 phố Quán Sứ, thuộc phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm.
Được xây dựng từ thế kỷ XIV – XV, chùa Quán Sứ hiện là trụ sở trung ương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam từ năm 1981, dưới sự trụ trì của Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, sinh năm 1952.
Chùa Quán Sứ không chỉ là điểm hành hương linh thiêng của đông đảo Phật tử mà còn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, giúp mọi người cảm nhận sâu sắc hơn về tinh thần và triết lý của đạo Phật Việt Nam.
Đến đây, du khách có thể chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính độc đáo, tìm hiểu về lịch sử và ý nghĩa của nơi này – đúng như tên gọi “Quán Sứ”, nghĩa là nơi ở của các sứ giả, thể hiện sự kết nối văn hóa và giao lưu Phật giáo.
Giờ mở cửa và cách di chuyển đến chùa Quán Sứ
Chùa Quán Sứ là biểu tượng của kiến trúc cổ kính và giá trị tâm linh, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá và bảo tồn Phật giáo Việt Nam. Để thuận tiện cho việc viếng thăm, chùa Quán Sứ mở cửa từ 6h00 đến 19h00 vào các ngày thường, và có thể kéo dài thời gian vào các dịp lễ.
Địa chỉ của chùa nằm tại số 73 phố Quán Sứ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Du khách có thể dễ dàng di chuyển đến chùa bằng phương tiện cá nhân hoặc công cộng. Gần chùa có một số điểm giữ xe thuận tiện cho việc gửi xe và đi bộ vào tham quan.
Nếu đi từ Hồ Hoàn Kiếm bằng ô tô hoặc xe máy, bạn có thể đi qua đường Lê Thái Tổ, tiếp tục qua đường Bà Triệu, rồi rẽ phải tại ngã tư Trần Hưng Đạo. Khi đến vòng xoay Quảng Trường Lao Động, rẽ vào phố Quán Sứ và đi khoảng 150m sẽ tới chùa. Đối với phương tiện công cộng, các tuyến xe buýt số 01, 32, và 40 có điểm dừng gần chùa Quán Sứ, giúp du khách đến chùa một cách thuận tiện nhất.
Lịch sử hình thành chùa Quán Sứ
Quay ngược dòng lịch sử, chùa Quán Sứ được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ XIV, dưới triều đại nhà Trần. Ban đầu, chùa được lập nên để đón tiếp các sứ thần từ các nước như Chiêm Thành, Nam Trưởng, và Vạn Tượng, giúp họ có nơi cúng tế trước khi yết kiến vua tại kinh thành Thăng Long. Chính vì mục đích này mà chùa có tên là “Quán Sứ” – nghĩa là nơi ở của sứ giả.
Dù công quán xưa không còn tồn tại, nhưng cái tên Quán Sứ vẫn được lưu giữ cho đến ngày nay, thể hiện dấu ấn văn hóa và tâm linh sâu sắc của ngôi chùa. Năm 1934, Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ được thành lập và chọn chùa Quán Sứ làm trụ sở.
Đến năm 1942, ngôi chùa được cải tạo theo thiết kế của hai kiến trúc sư Nguyễn Xuân Tùng và Nguyễn Ngọc Ngoạn, được sư Tổ Vĩnh Nghiêm phê duyệt.
Chùa Quán Sứ là nơi thờ các vị Phật, Bồ Tát và đặc biệt là Thiền sư Nguyễn Minh Không – một vị thiền sư nổi tiếng thời Lý. Ngoài ra, trong gian Quán Âm của chùa còn có bức tượng sáp chân thật của cố Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ, người đã đóng góp to lớn cho sự thống nhất Phật giáo Việt Nam.
Kiến trúc chùa
Chùa Quán Sứ sau nhiều lần trùng tu và xây dựng lại đã có diện mạo bề thế với nhiều công trình như tam quan, chính điện, thư viện, nhà khách, tăng phòng, và giảng đường. Kiến trúc của chùa Quán Sứ là sự kết hợp tinh hoa của các ngôi chùa lớn tại miền Bắc, theo bố cục “nội Công ngoại Quốc”.
Các khung cửa gỗ quý tạo nên vẻ cổ kính đặc trưng cho ngôi chùa. Tam quan có 3 tầng mái và lầu chuông nằm chính giữa, toát lên phong cách kiến trúc đình chùa Bắc bộ với mái vòm ngói vảy cá đỏ rất cổ kính và cuốn hút.
Từ tam quan, bạn sẽ bước qua sân lát gạch để vào chính điện. Chính điện có kết cấu hình vuông với hai tầng và hành lang bao quanh. Tầng trên là Tòa Tam Bảo, trong khi tầng dưới dùng để chống ẩm. Điện Phật được bố trí trang nghiêm với những pho tượng lớn thếp vàng đẹp mắt, được sắp đặt theo từng bậc.
Ở bậc cao nhất là ban thờ ba vị Phật Tam Thế. Bậc tiếp theo thờ Phật A Di Đà cùng tượng Bồ Tát Quán Thế Âm và Đại Thế Chí. Ở bậc dưới thờ Phật Thích Ca, Tôn giả A Nan Đà và Ca Diếp, còn bậc thấp nhất có Tòa Cửu Long và các tượng Bồ Tát và Địa Tạng Vương.
Bên phải chính điện thờ Lý Quốc Sư (Thiền sư Nguyễn Minh Không) và hai thị giả; bên trái là ban thờ Đức Ông, Châu Sương và Quan Bình. Nhà thờ Tổ nằm gần Đại Hùng Bảo Điện, thờ Lịch Đại Tổ Sư Phật giáo Việt Nam, và không thờ Mẫu hay Tam – Tứ Phủ, giữ đúng chính pháp Phật giáo.
Các công trình nhà chính và phụ đã được xây cao ráo, rộng rãi với lớp vôi vàng nổi bật. Xung quanh sân chùa là khu thư viện, phòng khách, tăng phòng và giảng đường. Nhà hậu đường nối với chính điện bằng cầu thang lộ thiên ở tầng giữa.
Chùa Quán Sứ hiện là nơi lưu giữ nhiều tài liệu quý giá về Phật giáo và là một trong những trung tâm giảng dạy, nghiên cứu và truyền bá Phật giáo lớn nhất Việt Nam.
Chùa Quán Sứ có gì đặc biệt?
Chùa Quán Sứ nổi bật với kiến trúc cổ kính, giá trị lịch sử sâu sắc và vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Một số điểm đặc biệt của chùa Quán Sứ bao gồm:
Lịch sử lâu đời và ý nghĩa đặc biệt: Chùa được xây dựng từ thế kỷ XIV để đón tiếp các sứ thần nước ngoài đến kinh đô Thăng Long, do đó có tên là “Quán Sứ” – nơi ở của sứ giả. Qua thời gian, chùa trở thành một địa điểm linh thiêng và gắn liền với sự phát triển của Phật giáo tại Việt Nam.
Trụ sở Trung ương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam: Từ năm 1981, chùa Quán Sứ là trụ sở trung ương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, là trung tâm tổ chức nhiều sự kiện Phật giáo quan trọng, nơi kết nối và truyền bá Phật pháp.
Kiến trúc độc đáo và trang nghiêm: Chùa Quán Sứ có bố cục “nội Công ngoại Quốc”, nổi bật với tam quan ba tầng mái cùng lầu chuông và các mái vòm ngói vảy cá đỏ đậm chất.
Lễ hội tại chùa Quán Sứ
Chùa Quán Sứ tổ chức nhiều lễ hội lớn trong năm, thu hút đông đảo Phật tử và du khách. Đáng chú ý là Đại lễ Phật Đản vào tháng Tư âm lịch, kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.
Lễ hội này gồm nhiều hoạt động trang nghiêm như lễ rước, thả hoa đăng và các nghi thức cầu an. Một lễ hội quan trọng khác là Vu Lan vào Rằm tháng Bảy, thể hiện lòng hiếu thảo, tưởng nhớ tổ tiên và cha mẹ. Tại đây, các nghi thức cầu siêu, cúng dường và thuyết giảng được tổ chức long trọng, giúp Phật tử cảm nhận sâu sắc về tinh thần báo hiếu.
Bên cạnh đó, chùa Quán Sứ cũng thu hút nhiều người vào các ngày mùng 1 và ngày Rằm hàng tháng, khi Phật tử đến cầu nguyện cho bình an, may mắn.
Trong dịp Tết Nguyên Đán, chùa là điểm đến quen thuộc của người dân để cầu phúc cho một năm mới bình an, thịnh vượng. Những lễ hội và nghi lễ tại chùa không chỉ là dịp hành hương mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, tâm linh và truyền thống Phật giáo Việt Nam.
Địa điểm bán đồ lưu niệm xưng quanh chùa Quán Sứ
Dưới đây là một số địa điểm bán đồ lưu niệm xung quanh khu vực chùa Quán Sứ, Hà Nội:
Cửa Hàng Lưu Niệm Phố Cổ
- Địa chỉ: 79 Hàng Gai, Hoàn Kiếm, Hà Nội (cách chùa Quán Sứ khoảng 1,5 km)
- Mô tả: Cửa hàng chuyên cung cấp đồ lưu niệm thủ công mỹ nghệ, như tranh lụa, túi xách, quần áo thổ cẩm, và các sản phẩm làm từ tre nứa.
Cửa Hàng Lưu Niệm Gốm Sứ Bát Tràng
- Địa chỉ: 60 Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội (gần hồ Hoàn Kiếm)
- Mô tả: Đây là nơi cung cấp các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng với thiết kế tinh tinh, gồm chén, đĩa, bình hoa, và tượng Phật nhỏ, thích hợp làm quà lưu niệm ý nghĩa.
Cửa hàng nghệ thuật Hà Nội
- Địa chỉ: 63 Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Mô tả: Cửa hàng chuyên đồ thủ công và tranh nghệ thuật, phù hợp với khách du lịch muốn mua đồ lưu niệm chất lượng cao như tranh sơn mài, quạt lụa, và đồ trang trí nhà cửa.
Liên kết thủ công
- Địa chỉ: 43 Văn Miếu, Đống Đa, Hà Nội (gần Văn Miếu Quốc Tử Giám, cách chùa Quán Sứ khoảng 1,2 km)
- Mô tả: Cửa hàng này hỗ trợ các công nghệ nhân địa phương và cung cấp các sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các dân tộc thiểu số, như khăn lụa, túi xách và đồ trang trí độc cứng.
Cửa Hàng Lụa Thanh Bình
- Địa chỉ: 20 Nhà Thờ, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Mô tả: Chuyên các sản phẩm từ lụa như khăn, áo, túi xách và phụ kiện nhỏ, phù hợp làm quà lưu niệm truyền thống.
Đồ thủ công mỹ nghệ và đồ lưu niệm Phố Cổ
- Địa chỉ: 91 Mã Mây, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Mô tả: Nơi bán các sản phẩm lưu niệm đa dạng, từ đồ gốm sứ, đồ trang sức đến đồ thủ công truyền thống, với phong cách đậm chất Hà Nội và Việt Nam.
Các địa điểm này đều gần trung tâm và dễ dàng chuyển từ chùa Quán Sứ, giúp du khách có thể lựa chọn những món quà lưu niệm mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam.
Chùa Quán Sứ không chỉ là một công trình tôn giáo linh thiêng mà còn là một điểm đến đầy ý nghĩa, gắn liền với những giá trị văn hóa và lịch sử của Phật giáo Việt Nam. Với không gian thanh tịnh và các lễ hội truyền thống đặc sắc, nơi đây thu hút đông đảo du khách và Phật tử từ khắp nơi.
Bên cạnh đó, khu vực xung quanh chùa cũng có nhiều cửa hàng bán đồ lưu niệm phong phú, giúp du khách mang về những món quà mang đậm nét văn hóa Hà Nội. Một chuyến thăm chùa Quán Sứ sẽ không chỉ giúp bạn cảm nhận sự yên bình, mà còn là cơ hội để tìm hiểu thêm về truyền thống, lịch sử và nghệ thuật Phật giáo Việt Nam.
